W skutecznej
komunikacji między nadawcą a odbiorcą ogromną rolę odgrywają grzecznościowe
formy językowe. Pod tym pojęciem kryją się specyficzne wyrażenia i zwroty,
wykorzystywane w określonych sytuacjach komunikacyjnych. Dzięki nim można
wyrazić prośbę, podziękowanie, składać gratulacje czy przeprosiny, a także
zjednać sobie odbiorcę, zyskać jego akceptację i przychylność. W mojej
wypowiedzi postaram się udowodnić, że grzecznościowe formy językowe mają bardzo
korzystny wpływ na relacje międzyludzkie.
Według
Małgorzaty Marcjanik, autorki przytoczonego tekstu, grzeczność jest „społecznie
akceptowaną grą”, dlatego rządzi się określonymi zasadami. Podstawową regułą
jest wywyższanie odbiorcy i wyolbrzymianie jego dokonań przy jednoczesnym
umniejszaniu własnych zasług. Zgodnie z tą zasadą wyrazem grzeczności jest
bagatelizowanie jego nieodpowiedniego lub nietaktownego zachowania.
Przykładowo, jeżeli dana osoba przez przypadek obleje nas napojem, to staramy
się obrócić całą sytuację w żart i zareagować w odpowiedni sposób na
przeprosiny dzięki zastosowaniu takich zwrotów jak „Nic się nie stało”, „To nie
Twoja wina”, „Nic nie szkodzi”. Użycie takich środków językowych sprawia, że
dana osoba w mniejszym stopniu odczuwa poczucie winy, zakłopotanie i zażenowanie.
Pozwala to również uniknąć niechęci i urazy odbiorcy, zamiast tego zyskujemy
jego sympatię i przychylność. W dobrym tonie jest także idealizowanie zasług i
dokonań odbiorcy, prawienie mu komplementów, schlebianie mu. Kiedy dana osoba
udzieli nam pomocy, powinniśmy oprócz zwykłych podziękowań zwrócić się do niej
słowami: „Gdyby nie Twoja pomoc, nigdy by mi się to nie udało”, „To wszystko Twoja
zasługa”. W ten sposób upewniamy odbiorcę, że jest dla nas ważny i darzymy go
szacunkiem. Podczas przypadkowych spotkań warto również zwrócić uwagę na wygląd
bądź strój odbiorcy i obdarzyć go komplementem: „Świetnie wyglądasz”, „Do
twarzy Ci w tej nowej fryzurze”. Dzięki takim uprzejmym zwrotom sprawiamy, że
odbiorca czuje się doceniony i wyróżniony, a także postrzega nas jako osoby
miłe, życzliwe, kulturalne, serdeczne.
O grzeczności
świadczy również odpowiednie dostosowanie grzecznościowych form językowych w
zależności od sytuacji komunikacyjnej. Specyficzne środki językowe obowiązują
nie tylko podczas rozmowy ze znaną nam osobą, lecz także wtedy, gdy bierzemy
udział w spotkaniach towarzyskich w większym gronie, wybieramy się do teatru
lub kina, uczestniczymy w oficjalnych spotkaniach zawodowych. Kiedy znajdujemy
się w miejscu publicznym i pragniemy uzyskać od kogoś interesujące nas
informacje lub zwrócić się do kogoś z prośbą, powinniśmy zwracać się słowami: „mógłbyś”,
„mogłabyś”, „Czy mógłby Pan…”. Wykorzystywanie takich grzecznościowych form
gramatycznych jest wyrazem szacunku wobec odbiorcy i może nawet sprawić, że
chętniej udzieli nam on wszelkiej pomocy czy informacji. O grzeczności
powinniśmy pamiętać podczas sporządzania oficjalnych pism urzędowych, pisania
listów formalnych, rozmów w miejscu pracy, w banku, na poczcie, w urzędzie.
Poza zwrotami takimi jak: „dziękuję”, „proszę”, „przepraszam” należy w
odpowiedni, uprzejmy sposób formułować swoje prośby, oczekiwania, intencje, np.
„Chciałbym ubiegać się o stanowisko…”, „Uprzejmie proszę o pozytywne
rozpatrzenie mojej prośby…”. Celowe bądź nieświadome pomijanie grzecznościowych
form językowych może sprawić, że zostaniemy uznani za osoby pozbawione kultury
osobistej, co w rezultacie może skutkować trudnościami w osiągnięciu
wyznaczonych celów. Grzeczność i uprzejmość wyrażane odpowiednimi
sformułowaniami mogą natomiast zostać zapamiętane i docenione przez naszych
rozmówców czy adresatów.
Sądzę, że
udało mi się potwierdzić słuszność postawionej przeze mnie tezy. Grzecznościowe
formy językowe są współcześnie nieodłącznym elementem komunikacji
interpersonalnej i mają ogromny wpływ na relacje międzyludzkie. Dzięki ich
umiejętnemu stosowaniu możemy udowodnić odbiorcy, że jest dla nas ważny, okazać
mu należny szacunek, przekonać go do poparcia naszych działań i zyskać jego
przychylność, akceptację, życzliwość.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz